Roman Fever

 Roman Fever

by Edith Wharton

(1862-1937)

 

Bản dịch chỉ mang tính chất tham khảo (Collection)

 

From the table at which they had been lunching two American ladies of ripe but well-cared-for middle age moved across the lofty terrace of the Roman restaurant and, leaning on its parapet, looked first at each other, and then down on the outspread glories of the Palatine and the Forum, with the same expression of vague but benevolent approval.

Từ cái bàn mà 2 quý bà ở độ tuổi cuối trung niên thuộc tầng lớp giàu có, họ di chuyển băng ngang qua cái sân thượng cao chót vót của nhà hàng Roman và tựa người vào cái lan can, họ nhìn nhau lần đầu và sau đó nhìn xuống toàn bộ những phế tích Palatine và Forum với cùng một ấn tượng mơ hồ nhưng cũng tán thưởng nhiều về nhau.

 

As they leaned there a girlish voice echoed up gaily from the stairs leading to the court below. "Well, come along, then," it cried, not to them but to an invisible companion, "and let's leave the young things to their knitting," and a voice as fresh laughed back: "Oh, look here, Babs, not actually knitting—" "Well, I mean figuratively," rejoined the first. "After all, we haven't left our poor parents much else to do.. . ." At that point the turn of the stairs engulfed the dialogue.

Khi họ đứng tựa người vào lan can thì có một giọng nói vui vẻ của một cô gái vọng từ những bậc thang bên dưới dẫn đến sân thượng. “ Nào, vậy thì đi thôi,” cô gái nói to, không phải là nói với họ mà nói với một người bạn đi cùng đang đứng khuất góc đâu đó, “ và để cho 2 quý cô trẻ trung của chúng ta ở lại mà đan lát,” và một giọng nói cũng trẻ trung không kém cười đáp lại: “ồ, nhìn đây Babs, thực sự không phải là đan đâu”. “à, ý tôi là nghĩa bóng kìa,” cô gái đầu tiên đáp lại. “ Dù sao đi nữa thì chúng ta đâu có để cho ba mẹ tội nghiệp của chúng ta nhiều việc gì khác để mà làm đâu…” Tới đây thì khúc quẹo của cầu thang đã nuốt mất mẩu đối thoại của 2 cô gái.

 

The two ladies looked at each other again, this time with a tinge of smiling embarrassment, and the smaller and paler one shook her head and colored slightly.

Hai quý bà nhìn nhau một lần nữa, lần này thì nhìn nhau bằng những cái cười trừ và người có thân hình nhỏ nhắn và trắng trẻo hơn lắc đầu và hơi đỏ mặt.

 

"Barbara!" she murmured, sending an unheard rebuke after the mocking voice in the stairway.

“Barbara!” bà ta thì thào, như một lời quở trách, mắng với câu nói chế giễu ở cầu thang.

 

The other lady, who was fuller, and higher in color, with a small determined nose supported by vigorous black eyebrows, gave a good-humored laugh. "That's what our daughters think of us."

Quý bà còn lại, người có thân hình đẫy đà và da sậm hơn, với cái mũi nhỏ của loại người quyết đoán và với đôi lông mày đen rộng càng làm tăng thêm tính quyết đoán, bật cười vui vẻ. “Đó là những gì mà mấy đứa con gái của chúng ta nghĩ về tụi mình đó.”

Her companion replied by a deprecating gesture. "Not of us individually. We must remember that. It's just the collective modern idea of Mothers. And you see—" Half guiltily she drew from her handsomely mounted black handbag a twist of crimson silk run through by two fine knitting needles. "One never knows," she murmured. "The new system has certainly given us a good deal of time to kill; and sometimes I get tired just looking—even at this." Her gesture was now addressed to the stupendous scene at their feet.

Người bạn đồng hành đáp trả lại bằng một thái độ chán nản. “ Không phải chỉ riêng chúng ta đâu. Chúng ta phải nhớ rằng đó là ý kiến chung thời nay của tụi trẻ về những người mẹ. Và chị thấy đó – “ Có phần mặc cảm bà ta lôi từ cái ví xách màu đen được trang trí trông rất bắt mắt một cuộn tơ màu đỏ thẫm được đâm xuyên qua bằng 2 cây que đan xịn. “ Người ta chẳng bao giờ biết được,” bà ta thì thào. “ Cái tổ chức xã hội mới hiển nhiên là đã cho chúng ta quá nhiều thời gian nhàn rỗi; và thỉnh thoảng tôi phát mệt thậm chí là ngắm cảnh đẹp như thế này.” Cử chỉ của bà ta giờ đây hướng tới cảnh đẹp bao la hùng vĩ dưới chân họ.

 

 

The dark lady laughed again, and they both relapsed upon the view, contemplating it in silence, with a sort of diffused serenity which might have been borrowed from the spring effulgence of the Roman skies. The luncheon hour was long past, and the two had their end of the vast terrace to themselves. At its opposite extremity a few groups, detained by a lingering look at the outspread city, were gathering up guidebooks and fumbling for tips. The last of them scattered, and the two ladies were alone on the air-washed height.

Quý bà có làn da sẫm bật cười một lần nữa, và cả 2 quay trở lại tiếp tục ngắm cảnh, và suy tư về nó trong im lặng, một sự tĩnh mịnh lan toả ra mà có lẽ là đã được vay mượn từ sự rạng rỡ mùa xuân của bầu trời La Mã. Giờ ăn trưa đã qua lâu rồi, và tại một đầu của nhà hàng chỉ còn lại có mình 2 quý bà. Tại đầu bên kia có một vài nhóm, nấn ná ở lại xem cảnh thành phố trải dài dưới chân họ, cũng đang thu dọn những cuốn sách hướng dẫn và lục lọi tiền thưởng cho người phục vụ. Nhóm cuối cùng cũng tản đi, và chỉ còn lại 2 quý bà trên cái sân thượng cao lộng gió.

 

"Well, I don't see why we shouldn't just stay here," said Mrs. Slade, the lady of the high color and energetic brows. Two derelict basket chairs stood near, and she pushed them into the angle of the parapet, and settled herself in one, her gaze upon the Palatine. "After all, it's still the most beautiful view in the world."

“À, tôi chẳng thấy lý do nào phải rời đây cả,” bà Slade nói, quý bà có làn da sậm và đôi lông mày rậm. Có 2 cái ghế đan mây bỏ trống nằm gần đó, và ba ta đẩy chúng vào góc của lan can, rồi thả người vào trong ghế, mắt bà ta nhìn đăm đăm vào phế tích Palatine . “ Dủ gì đi nữa thì đây vẫn là cảnh đẹp nhất trên thế giới.”

 

"It always will be, to me," assented her friend Mrs. Ansley, with so slight a stress on the "me" that Mrs. Slade, though she noticed it, wondered if it were not merely accidental, like the random underlinings of old-fashioned letter writers.

“Đối với tôi lúc nào nó chẳng đẹp như thế,” bạn của bà ta là bà Ansley đồng ý, với chữ “ tôi” nói rất nhỏ mà bà Slade mặc dù là chú ý đến điều đó nhưng cũng tự hỏi rằng liệu đó có phải là sự tình cờ hay không, cũng giống như là những sự gạch dưới ngẫu nhiên của những người viết thư thời xưa.

 

"Grace Ansley was always old-fashioned," she thought; and added aloud, with a retrospective smile: "It's a view we've both been familiar with for a good many years. When we first met here we were younger than our girls are now. You remember!"

“ Grace Ansley trước đây lúc nào cũng là người cổ hủ,” bà ta nghĩ thế; và nói lớn ra bằng một nụ cười mang tính hồi tưởng: “ Hai chúng ta đã ở vào một cái cảnh cũng tương tự như thế này cách đây nhiều năm rồi. Khi mà lần đầu tiên chúng ta gặp nhau tại đây, lúc đó chúng ta trẻ hơn mấy đứa con gái chúng ta bây giờ. Chị nhớ chứ!”

 

"Oh, yes, I remember," murmured Mrs. Ansley, with the same undefinable stress—"There's that head-waiter wondering," she interpolated. She was evidently far less sure than her companion of herself and of her rights in the world.

            “Ồ, có, tôi nhớ chứ,” bà Ansley thì thào, cũng nói chữ “ tôi” rất nhỏ như câu trước - “người trưởng phục vụ đang thắc mắc điều gì kìa,” bà ta nói chen vào. Rõ ràng là bà ta không có sự tự tin nhiều như là người bạn của mình về chính bản thân và mình có quyền gì trên thế giới.

 

"I'll cure him of wondering," said Mrs. Slade, stretching her hand toward a bag as discreetly opulent-looking as Mrs. Ansley's. Signing to the headwaiter, she explained that she and her friend were old lovers of Rome, and would like to spend the end of the afternoon looking down on the view—that is, if it did not disturb the service! The headwaiter, bowing over her gratuity, assured her that the ladies were most welcome, and would be still more so if they would condescend to remain for dinner. A full moon night, they would remember....

            “ Tôi sẽ chữa cho anh ta khỏi thắc mắc,” bà Slade nói, và với tay lấy cái ví xách hiển nhiên là cũng đẹp không kém cái của bà Ansley. Bà ta ra dấu cho người trưởng phục vụ và giải thích rằng bà ta và người bạn là những người yêu cữ của thành phố La Mã, và sẽ ở lại ngắm cảnh cho đến hết buổi chiều - liệu điều đó có làm phiền việc phục vụ hay không! Người trưởng phục vụ cúi người xuống lấy tiền thưởng và trấn an rằng 2 quý bà đây luôn được hoan nghênh, và sẽ còn được hoan nghênh hơn nữa nếu hạ cố lưu lại cho tới bữa tối. Một đêm trăng tròn, họ sẽ nhớ…

 

Mrs. Slade's black brows drew together, as though references to the moon were out of place and even unwelcome. But she smiled away her frown as the headwaiter retreated. "Well, why not! We might do worse. There's no knowing, I suppose, when the girls will be back. Do you even know back from where? I don't!"

Bà Slade nhíu đôi lông mày lại, như thề không muốn nói tới trăng và thâm chí là không chào mời nó. Nhưng bà ta cười để che mất sự nhíu mày đó khi người trưởng phục vụ đi. “Ừ tại sao không ở lại đây kia chứ! nhiều khi đi nơi khác còn tệ hơn ấy chứ. Tôi nghĩ là chẳng biết được khi nào mấy đứa con gái mới về. Thậm chí là chị có biết chúng nó đi đâu về không nào? Tôi chịu!”

Mrs. Ansley again colored slightly. "I think those young Italian aviators we met at the Embassy invited them to fly to Tarquinia for tea. I suppose they'll want to wait and fly back by moonlight."

Bà Ansley lại hơi đỏ mặt. “ tôi nghĩ là mấy gã phi công Ý trẻ trung mà chúng ta đã gặp tại toà đại sứ đã mời chúng nó bay tới Tarquinia để uống trà rồi. Tôi cho là chúng nó muốn đợi và bay về lúc trăng sáng.”

 

"Moonlight—moonlight! What a part it still plays. Do you suppose they're as sentimental as we were?"

            “Ánh trăng – ánh trăng ư! Nó vẫn là một phần lớn của sự lãng mạn đấy. Chị có nghĩ là chúng nó có uỷ mị như chúng ta hồi xưa không?

 

"I've come to the conclusion that I don't in the least know what they are," said Mrs. Ansley. "And perhaps we didn't know much more about each other."

            “ Tôi vừa đi đến một kết luận là tôi chẳng biết tý gì về chúng nó,” bà Ansley nói “ Và có lẽ chùng ta đã chẳng biết nhiều về nhau.”

 

"No, perhaps we didn't."

“Ừ, có lẽ thế.”

 

Her friend gave her a shy glance. "I never should have supposed you were sentimental, Alida."

            Bà Ansley lén liếc nhìn bạn mình.” Tôi chưa bao giờ cho rằng chị là người uỷ mị, chị Alida ạ.”

 

"Well, perhaps I wasn't." Mrs. Slade drew her lids together in retrospect; and for a few moments the two ladies, who had been intimate since childhood, reflected how little they knew each other. Each one, of course, had a label ready to attach to the other's name; Mrs. Delphin Slade, for instance, would have told herself, or anyone who asked her, that Mrs. Horace Ansley, twenty-five years ago, had been exquisitely lovely—no, you wouldn't believe it, would you! though, of course, still charming, distinguished.... Well, as a girl she had been exquisite; far more beautiful than her daughter, Barbara, though certainly Babs, according to the new standards at any rate, was more effective—had more edge, as they say. Funny where she got it, with those two nullities as parents. Yes; Horace Ansley was—well, just the duplicate of his wife. Museum specimens of old New York. Good-looking, irreproachable, exemplary. Mrs. Slade and Mrs. Ansley had lived opposite each other—actually as well as figuratively—for years. When the drawing-room curtains in No. 20 East Seventy-third Street were renewed, No. 23, across the way, was always aware of it. And of all the movings, buyings, travels, anniversaries, illnesses—the tame chronicle of an estimable pair. Little of it escaped Mrs. Slade. But she had grown bored with it by the time her husband made his big coup in Wall Street, and when they bought in upper Park Avenue had already begun to think: "I'd rather live opposite a speakeasy for a change; at least one might see it raided." The idea of seeing Grace raided was so amusing that (before the move) she launched it at a woman's lunch. It made a hit, and went the rounds—she sometimes wondered if it had crossed the street, and reached Mrs. Ansley. She hoped not, but didn't much mind. Those were the days when respectability was at a discount, and it did the irreproachable no harm to laugh at them a little.

“Ừ, có lẽ tôi không phải loại người đó.” Bà Slade nheo mí mắt lại trong hồi tưởng; và trong giây phút hai quý bà là những người bạn thân từ thủa nhỏ suy nghĩ xem họ biết về nhau ít như thế nào. Rõ ràng là mỗi người đã có sẵn định kiến về nhau; ví dụ như bà Delphin Slade sẽ tự nói với chính mình hoặc với bất kỳ ai mà hỏi bà ta rằng bà Horace Ansley cách đây 25 năm thì cực kỳ xinh đẹp -  không, bạn sẽ không tin đâu, phải không nào! mặc dù rõ ràng bà ấy vẫn còn duyên dáng, có dàng vẻ… Thực vậy, khi còn là con gái bà ấy cực kỳ xinh đẹp; đẹp hơn nhiều so với con gái Barbara của bà ấy, mặc dù hiển nhiên con Babs, dẫu sao là mẫu người theo tiêu chuẩn mới, là người có năng lực để làm việc – có nhiều điểm thuận lợi, như người ta nói thế. Thật buồn cười là con đó nó lấy sự lanh lợi từ đâu ra với 2 con người tầm thường như cha mẹ của nó cơ chứ. Đúng thế; Horace Ansley - quả thực là một con người tầm thường, chỉ là bản sao của vợ hắn mà thôi. Những mẫu người New York lỗi thời ấy mà. Mẫu người ưa nhìn, mẫu mực không chê trách vào đâu được. Bà Slade và bà Ansley sống đối diện nhau - cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng – trong nhiều năm. Khi mà những cái màn cửa ờ nhà số 20 đường số 73 bên đông thay mới, thì nhà số 23, bên kia đường , cũng biết được. Và tất cả mọi chuyển động, mua sắm, du lịch, lễ lạy, ốm đau – được tuân theo thứ tự thời gian đều đặn của cặp vợ chồng đáng kính đó. Hầu như chẳng có chuyện gì của nhà đấy mà qua mắt được bà Slade. Nhưng bà ta đã bắt đầu chán ngấy cái trình tự đều đặn đó cho tới chừng chồng bà ta trở nên giàu có ở phố Wall, và khi mà họ chuyển tới khu thượng lưu ở đại lộ Park ở trung tâm thành phố, ba ta đã bắt đầu nghĩ rằng : “ Tôi thà là sống đối diện với một quán bán rượu lậu để cho đỡ nhàm chán; ít nhất ra còn có thể xem được người ta bố ráp cái quán ấy.” Cái ý nghĩ thấy nhà con Grace bị bố ráp quá hào hứng đến nỗi ( trước khi chuyển đi ) bà ta bắt đầu nói điều đó tại một bữa ăn trưa của một người phụ nữ. Ý tưởng này giống như một giai điệu tự nhiên được nhiều người thích và lan đi khắp nơi -  thỉnh thoảng bà ta nghĩ rằng liệu cái ý nghĩ đó nó có băng qua đường tới tai bà Ansley không nhỉ. Bà ta hy vọng là không, nhưng cũng chả mấy quan tâm. Thủa đó khi mà người đáng kính chẳng còn là bao, và cũng chẳng chê trách , chẳng hại tý nào khi cười nhạo họ một chút.

 

A few years later, and not many months apart, both ladies lost their husbands. There was an appropriate exchange of wreaths and condolences, and a brief renewal of intimacy in the half shadow of their mourning; and now, after another interval, they had run across each other in Rome, at the same hotel, each of them the modest appendage of a salient daughter. The similarity of their lot had again drawn them together, lending itself to mild jokes, and the mutual confession that, if in old days it must have been tiring to "keep up" with daughters, it was now, at times, a little dull not to.

Một vài năm sau, và cách nhau có vài tháng, chồng của 2 người đều qua đời. Đã có một sự qua lại tương xứng với những vòng hoa và lời chia buồn, và đã có một sự làm mới lại sự thân mật nhanh chóng trong lúc có phần u ám vì tang chế của họ; và giờ đây, sau một giai đoạn khác của mối quan hệ, họ đã tình cờ gặp nhau ở Rome, ở cùng một khách sạn, cả hai đã trở thành những vai phụ cho con gái mình. Sự giống nhau về số phận một lần nữa đã kéo họ lại với nhau, nó phù hợp với những câu nói đùa nhẹ nhàng và sự thú nhận với nhau rằng  ngày xưa việc canh giữ mấy đứa con gái chắc hẳn là làm phát mệt các bậc cha mẹ, hiện tại thì thỉnh thoảng có một chút buồn tẻ khi không được chăm lo cho chúng.

 

No doubt, Mrs. Slade reflected, she felt her unemployment more than poor Grace ever would. It was a big drop from being the wife of Delphin Slade to being his widow. She had always regarded herself (with a certain conjugal pride) as his equal in social gifts, as contributing her full share to the making of the exceptional couple they were: but the difference after his death was irremediable. As the wife of the famous corporation lawyer, always with an international case or two on hand, every day brought its exciting and unexpected obligation: the impromptu entertaining of eminent colleagues from abroad, the hurried dashes on legal business to London, Paris or Rome, where the entertaining was so handsomely reciprocated; the amusement of hearing in her wakes: "What, that handsome woman with the good clothes and the eyes is Mrs. Slade—the Slade's wife! Really! Generally the wives of celebrities are such frumps."

Hiển nhiên, bà Slade suy tư, bà ta cảm thấy mình còn ở không hơn con Grace tội nghiệp kia. Từ việc đang là vợ của Delphin Slade trở thành quá phụ của anh ta quả là một cú sốc lớn. Bà ta đã luôn tự coi mình cũng ngang bằng với chồng về tài năng xã hội, cũng như là sự đóng góp đầy đủ phần của mình để hai người họ trở thành một cặp vợ chồng nổi tiếng: nhưng sự khác biệt này mà từ sau cái chết của chồng bà ta là không thể sửa chữa được. Với tư cách là vợ của một luật sư trong một công ty nổi tiếng, lúc nào cũng có trong tay một hai trường hợp quốc tế, mỗi ngày công việc phải làm đem đến sự bất ngờ và hào hứng ví dụ như việc chiêu đãi không có chuẩn bị trước cho những đồng nghiệp danh tiếng từ nước ngoài đến, hay những chuyến đi vội vã về công việc kinh doanh có liên quan đến pháp lý tới London, Paris hay Rome, mà ở những nơi như thế thì họ cũng được chiêu đãi hậu hĩ; hay sự thích thú khi nghe những lời nói phía sau bà ta: “ Gì cơ, người phụ nữ to lớn trong bộ đồ xịn có đôi mắt đẹp kia là bà Slade đó ư - Vợ của ông Slade à! Thiệt vậy sao! Thường thì những bà vợ của mấy người nổi tiếng thì cù lần như thế đó.”

 

Yes; being the Slade's widow was a dullish business after that. In living up to such a husband all her faculties had been engaged; now she had only her daughter to live up to, for the son who seemed to have inherited his father's gifts had died suddenly in boyhood. She had fought through that agony because her husband was there, to be help ed and to help ; now, after the father's death, the thought of the boy had become unbearable. There was nothing left but to mother her daughter; and dear Jenny was such a perfect daughter that she needed no excessive mothering. "Now with Babs Ansley I don't know that I should be so quiet," Mrs. Slade sometimes half-enviously reflected; but Jenny, who was younger than her brilliant friend, was that rare accident, an extremely pretty girl who somehow made youth and prettiness seem as safe as their absence. It was all perplexing—and to Mrs. Slade a little boring. She wished that Jenny would fall in love—with the wrong man, even; that she might have to be watched, out-maneuvered, rescued. And instead, it was Jenny who watched her mother, kept her out of drafts, made sure that she had taken her tonic...

Đúng vậy, sau khi trở thành quá phụ của ông Slade là một chuyện khá buồn tẻ. Việc sống ngang tầm với một người chồng như thế đã làm cho tất cả các năng lực của bà ta được vận dụng; giờ thì chỉ còn có mỗi đứa con gái để mà sống ngang tầm với nó, vì thằng con trai đứa mà dường như đã thừa hưởng những tài năng của cha nó đã đột nhiên chết lúc còn nhỏ. Bà ta đã chiến đấu vượt qua được nỗi đau tột cùng đó bời vì chồng bà ta vẫn còn đó để được giúp đỡ và giúp lại bà ta; giờ đây sau cái chết của chồng, cái suy nghĩ về thằng bé đã trở nên không thể chịu đựng nổi. Chằng còn lại gì ngoại trừ việc làm mẹ một đứa con gái; và con Jenny yêu quý lại là một đứa con gái quá ngoan đến độ bà ta chẳng cần phái làm công việc làm mẹ là mấy. “ Giờ đây với con Babs Ansley tôi không biết là có nên quá yên lặng hay không nữa.” bà Slade thình thoảng suy nghĩ có phần ganh tỵ; nhưng con Jenny, đứa mà chẳng có thông minh bằng con bạn nó, thì hiếm mà gặp nguy hiểm gì, một đứa con gái cực kỳ xinh đẹp nhưng lại không biết làm sao mà nó lại làm cho sự trẻ trung và xinh đẹp đó trở nên an toàn như là những đứa con gái thiếu hai thứ đó. Điều đó thật mà khó hiểu – và đối với bà Slade thì có một chút chán nản. Bà ta ước rằng con Jenny yêu ai đó - thậm chí là yêu lầm người đi nữa; để bà ta có thể canh chừng nó, bộc lộ sự khôn ngoan của mình, để giải cứu nó. Và thay vào đó, chính con Jenny lại là người canh chừng mẹ nó, giữ cho bà ta khỏi gió lùa, chắc chắn rằng bà ta đã uống thuốc bổ…

 

Mrs. Ansley was much less articulate than her friend, and her mental portrait of Mrs. Slade was slighter, and drawn with fainter touches. "Alida Slade's awfully brilliant; but not as brilliant as she thinks," would have summed it up; though she would have added, for the enlightenment of strangers, that Mrs. Slade had been an extremely dashing girl; much more so than her daughrer, who was pretty, of course, and clever in a way, but had none of her mother's—well, "vividness," someone had once called it. Mrs. Ansley would take up current words like this, and cite them in quotation marks, as unheard-of audacities. No; Jenny was not like her mother. Sometimes Mrs. Ansley thought Alida Slade was disappointed; on the whole she had had a sad life. Full of failures and mistakes; Mrs. Ansley had always been rather sorry for her....

Bà Ansley là người không tỷ mỷ bằng bạn mình, và bức chân dung trong đầu của bà ta về bà Slade thì mong manh hơn, và được vẽ lên bằng những nét chấm phá nhợt nhạt hơn. “ Alida Slade là người hết sức thông minh; nhưng mà không thông minh như bà ta tưởng đâu.” Bà ta kết luận thế mặc dù là bà ta đã thêm vào, vì để cho những người lạ biết rõ, rằng bà Slade trước đây là một cô gái cực kỳ lanh lợi; hơn nhiều so với con gái bà ta, cái đứa mà xinh đẹp, và dĩ nhiên là cũng thông minh trong một cách nào đó, nhưng nó không có của mẹ nó “ sự sống động”, à có người trước đây đã gọi bà ta như thế. Bà Ansley lượm lặt những từ ngữ hiện như thế này, và trích dẫn chúng trong ngoặc kép, như là những người vô cùng táo gan. Không; con Jenny nó đâu có giống mẹ nó. Thỉnh thoảng bà Ansley nghĩ là Alida Slade thất vọng về nó; nhìn chung thì bà ta có một cuộc đời buồn chán. Đầy rẫy những thất bại và lỗi lầm; bà Ansley đã luôn thương hại cho bà ta…

 

So these two ladies visualized each other, each through the wrong end of her little telescope.

Vì thế hai quý bà hình dung về nhau, mỗi người nhìn người kia thông qua đầu ngược của kính viễn vọng.

 

II

For a long time they continued to sit side by side without speaking. It seemed as though, to both, there was a relief in laying down their somewhat futile activities in the presence of the vast Memento Mori which faced them. Mrs. Slade sat quite still, her eyes fixed on the golden slope of the Palace of the Caesars, and after a while Mrs. Ansley ceased to fidget with her bag, and she too sank into meditation. Like many intimate friends, the two ladies had never before had occasion to be silent together, and Mrs. Ansley was slightly embarrassed by what seemed, after so many years, a new stage in their intimacy, and one with which she did not yet know how to deal.

            Họ tiếp tục ngồi cạnh nhau mà chẳng nói tiếng nào trong một lúc lâu. Dường như đối với cả hai, có một sự nhẹ nhõm trong việc đặt xuống những hoạt động có phần vô ích của họ trong khi họ đối diện với những phế tich to lớn của thành phố La Mã. Bà Slade ngồi khá im lặng, đôi mắt nhìn đăm đăm về trườn dốc đầy nắng vàng của cung điện vua Caesars, và sau một lúc thì bà Ansley cũng thôi loay hoay với cái ví của mình, và chìm vào sự trầm tư. Giống như nhiều người bạn thân khác, hai quý bà đã chưa bao giờ có dịp ngồi yên lặng cùng nhau. Bà Ansley hơi bối rối bởi sau nhiều năm, đây dường như là một giai đoạn mới trong tình bạn thân của họ, và một giai đoạn mà bà ta chưa biết phải ứng phó với nó như thế nào.

 

Suddenly the air was full of that deep clangor of bells which periodically covers Rome with a roof of silver. Mrs. Slade glanced at her wristwatch. "Five o'clock already," she said, as though surprised.

Đột nhiên trong không trung đầy những tiếng chuông lanh lảng ngân vang theo định kỳ bao trùm lấy toàn bộ La Mã bằng một màu bạc. Bà Slade liếc nhìn đồ hồ đeo tay. “Đã năm giờ rồi kia à,” bà ta nói như thể là ngạc nhiên lắm.

 

Mrs. Ansley suggested interrogatively: "There's bridge at the Embassy at five." For a long time Mrs. Slade did not answer. She appeared to be lost in contemplation, and Mrs. Ansley thought the remark had escaped her. But after a while she said, as if speaking out of a dream: "Bridge, did you say! Not unless you want to.... But I don't think I will, you know."

Bà Ansley hỏi dò: “Có đánh bài tây ở toà đại sứ lúc năm giờ đó.” Một lúc lâu bà Slade vẫn không trả lời. Bà ta có vẻ như đang lạc vào sự suy tư, và bà Ansley nghĩ rằng bà ta không nghe thấy lời đề nghị của mình. Nhưng sau một lúc bà ta nói, như thề là nói mơ: “Bài tây ư, chị đã nói thế đúng không! Nếu chị muốn … Nhưng tôi không đi đâu, chị biết mà.”

 

"Oh, no," Mrs. Ansley hastened to assure her. "I don't care to at all. It's so lovely here; and so full of old memories, as you say." She settled herself in her chair, and almost furtively drew forth her knitting. Mrs. Slade took sideways note of this activity, but her own beautifully cared-for hands remained motionless on her knee.

“Ồ, không đâu,” bà Ansley vội vã chấn an bà ta. “ Tôi chẳng có quan tâm đến nó chút nào đâu. Ở đây đẹp quá; và đầy ắp những kỷ niệm xưa, như chị nói đó.” Bà ta ngồi vào trong ghế, và len lén lôi ra cái miếng đan. Bà Slade liếc nhìn qua khoé mắt cái hành động này, và thấy đôi bàn tay đẹp đẽ được chăm chút kỹ ấy vẫn còn để nguyên trên đầu gối của bà ta.

 

"I was just thinking," she said slowly, "what different things Rome stands for to each generation of travelers. To our grandmothers, Roman fever; to our mothers, sentimental dangers—how we used to be guarded!—to our daughters, no more dangers than the middle of Main Street. They don't know it—but how much they're missing!"

            “Tôi chỉ đang nghĩ,” bà ta chậm rãi nói, “Đối với mỗi thế hệ khách du lịch thì thành phố La Mã tượng trưng cho cái gì nhỉ. Đối với thế hệ bà của chúng ta, là bệnh sốt rét La Mã; tới thời mẹ của chúng ta, là những mối nguy hiểm do cảm xúc gây ra – chúng ta đã bị canh chừng quá trời luôn! - tới thế hệ con gái chúng ta, làm gì còn mối nguy hiểm nào nữa. Chúng nó đâu có biết điều đó – nhưng sao chúng nó đi lâu thế nhỉ!”

 

The long golden light was beginning to pale, and Mrs. Ansley lifted her knitting a little closer to her eyes. "Yes, how we were guarded"

Ánh nằng vàng trải dài bắt đầu nhạt dần, và bà Ansley nhấc cái miếng đan gẩn hơn về phía mắt mình. “Đúng vậy, chúng ta đã bị canh chừng quá trời luôn”

 

"I always used to think," Mrs. Slade continued, "that our mothers had a much more difficult job than our grandmothers. When Roman fever stalked the streets it must have been comparatively easy to gather in the girls at the danger hour; but when you and I were young, with such beauty calling us, and the spice of disobedience thrown in, and no worse risk than catching cold during the cool hour after sunset, the mothers used to be put to it to keep us in—didn't they!"

            “Tôi đã từng luôn nghĩ,” bà Sla de tiếp tục, “ rằng mẹ của chúng ta đã khó khăn để canh chừng chúng ta hơn là bà chúng ta canh chừng mẹ. Khi mà cơn sốt rét La Mã đi rảo khắp nẻo đường thì hẳn là phải tương đối dễ dàng để mà gom mấy đứa con gái lại vào giờ nguy hiểm; nhưng khi chị và tôi còn trẻ, với cái cảnh đẹp quyễn rũ như thế mời gọi, và công thêm cái hương vị của việc bất tuân, và cùng lắm là bị cảm lạnh trong những giờ trời trở lạnh sau khi mặt trời lặn mà thôi, mẹ của chúng ta đã từng cực kỳ vất vả để canh giữ chúng ta trong nhà - phải vậy không nào!”

 

She turned again toward Mrs. Ansley, but the latter had reached a delicate point in her knitting. "One, two, three—slip two; yes, they must have been," she assented, without looking up.

            Bà ta một lần nữa quay người vế phía bà Ansley, nhưng bà Ansley lúc này đã đan tới một chỗ phức tạp của miếng đan. “ Một, hai, ba - bỏ hai; đúng vậy, họ hẳn là đã cực kỳ vất vả,” bà ta nói trong khi đầu vẫn cúi xuống miếng đan.

 

Mrs. Slade's eyes rested on her with a deepened attention. "She can knit—in the face of this! How like her.... "

Đôi mắt của bà Sla de nhìn bà ta bằng với một sự chú ý ngạc nhiên.” Bà ta có thể đan ư – trong khi đối diện với cảnh đẹp như thế này sao! Bà ta là loại người gì vậy …”

 

Mrs. Slade leaned back, brooding, her eyes ranging from the ruins which faced her to the long green hollow of the Forum, the fading glow of the church fronts beyond it, and the outlying immensity of the Colosseum. Suddenly she thought: "It's all very well to say that our girls have done away with sentiment and moonlight. But if Babs Ansley isn't out to catch that young aviator—the one who's a Marchese—then I don't know anything. And Jenny has no chance beside her. I know that too. I wonder if that's why Grace Ansley likes the two girls to go everywhere together! My poor Jenny as a foil—!" Mrs. Slade gave a hardly audible laugh, and at the sound Mrs. Ansley dropped her knitting.

Bả Slade tựa người ra phía sau suy nghĩ, mắt bà ta quét tầm nhìn từ những phế tích trước mặt bà ta cho tới chỗ trũng màu xanh lục dài của phế tích Forum, rồi tới vầng sáng đang nhạt dần cùa phía trước ngôi nhà thờ nằm bên ngoải Forum, và ở ngoải cùng là đấu trường Col osseum rộng mênh mông. Đột nhiên bà ta nghĩ: “ Cũng vui là mấy đứa con gái chúng ta đã bỏ đi sự uỷ mị và lãng mạn. Nhưng tôi lấy làm lạ nếu con Babs nó ra ngoài mà không chụp được anh chàng phi công trẻ trung đó – cái người mà được gọi là hầu tước. Và con Jenny bên cạnh con đấy thì làm gì có cửa cơ chứ. Tôi cũng biết điều đó mà. Tôi thắc mắc là liệu đó có phải đó là lý do mà con mụ Grace Ansley này thích 2 đứa chúng nó lúc nào cũng đi chơi cùng với nhau! Con Jenny tội nghiệp của tôi chỉ y như là đứa làm nền cho bạn nó mà thôi - !” Bà Slade bật cười rục rịch, và tiếng cười đó làm bà Ansley ngưng đan.

 

"Yes—?"

“ Gì cơ chị-?”

 

"I—oh, nothing. I was only thinking how your Babs carries everything before her. That Campolieri boy is one of the best matches in Rome. Don't look so innocent, my dear—you know he is. And I was wondering, ever so respectfully, you understand... wondering how two such exemplary characters as you and Horace had managed to produce anything quite so dynamic." Mrs. Slade laughed again, with a touch of asperity.

            “ Tôi - ồ, không có gì. Tôi chỉ đã nghĩ là làm sao mà con Babs nó có mọi thứ cơ chứ. Cái thằng Camplieri đó là một trong những đám mà người ta thèm muốn nhất ở Rome . Đừng làm bộ nữa, bạn yêu - chị biết hắn mà ai mà. Và tôi đã thắc mắc, thực sự là lúc nào cũng thắc mắc, chị biết đấy … thắc mắc rằng làm sao mà hai người mẫu mực như chị và anh Horace lại sinh ra một đứa lanh lợi như thế chứ.” Bà Slade cười một lần nữa với một chút bực tức.

 

Mrs. Ansley's hands lay inert across her needles. She looked straight out at the great accumulated wreckage of passion and splendor at her feet. But her small profile was almost expressionless. At length she said, "I think you overrate Babs, my dear."

            Đôi tay của bà Ansley vẫn còn để nguyên vắt chéo qua mấy cây que đan. Bà ta nhìn thằng ra phía ngoài vào những phế tích của niềm đam mê và lộng lẫy to lớn được tích tụ lại dưới chân mình. Nhưng cái khuôn mặt nhìn ngang của bà ta hầu như vô cảm. Cuối cùng bà ta nói, “ Tôi nghĩ là chị đánh giá quá cao con Babs, chị ạ.”

 

Mrs. Slade's tone grew easier. "No; I don't. I appreciate her. And perhaps envy you. Oh, my girl's perfect; if I were a chronic invalid I'd—well, I think I'd rather be in Jenny's hands. There must be times... but there! I always wanted a brilliant daughter... and never quite understood why I got an angel instead."

Giọng bà Sla de trở nên nhẹ nhàng hơn.” Không. Tôi đánh giá cao nó mà. Và có phần ghen tỵ với chị. Ồ, con gái tôi thì ngoan quá; nếu tôi là người tàn tật, à thì có lẽ là tôi nghĩ rằng mình sẽ thích ở trong vòng tay của Jenny. Hẳn sẽ có lúc như vậy thôi… nhưng chị thấy đó! Tôi đã luôn muốn có một đứa con gái thông minh … và hầu như chẳng thể nào hiểu được là thay vào đó tôi lại có một thiên thần.

 

Mrs. Ansley echoed her laugh in a faint murmur. "Babs is an angel too."

Bà Ansley cười đáp lại trong một giọng thì thào nhỏ. “ Babs nó cũng là một thần mà.”

"Of course—of course! But she's got rainbow wings. Well, they're wandering by the sea with their young men; and here we sit... and it all brings back the past a little too acutely."

“ Dĩ nhiên – dĩ nhiên! Nhưng nó có tương lai rực rỡ. Ôi, chúng nó đang đi dạo trên biển với những chàng trai trẻ; và chúng ta thì ngồi đây… và tất cả cảnh tượng này chỉ gợi về quá khứ có phần sâu sắc.”

 

Mrs. Ansley had resumed her knitting. One might almost have imagined (if one had known her less well, Mrs. Slade reflected) that, for her also, too many memories rose from the lengthening shadows of those august ruins. But no; she was simply absorbed in her work. What was there for her to worry about! She knew that Babs would almost certainly come back engaged to the extremely eligible Campolieri. "And she'll sell the New York house, and settle down near them in Rome, and never be in their way... she's much too tactful. But she'll have an excellent cook, and just the right people in for bridge and cocktails... and a perfectly peacefuI old age among her grandchildren."

Bà Ansley đã quay trở lại đan. Người ta hầu như có thể hình dung ( nếu những người đó không biết nhiều đến bà ta, bà Sla de suy tư ) rằng , đối với bà ta cũng thế, quá nhiều những kỷ niệm hiện ra từ những cái bóng đang trải dài cùa những cái phế tích oai vệ kia. Nhưng không; bà ta hiển nhiên là đang đắm mình trong công việc của mình. Ờ đó có gì để bà ta lo lắng cơ chứ! Bà ta biết rằng con Babs hầu như chắc chắn quay trở về và đính hôn với thằng Cam polieri cực kỳ được mọi người thèm khát đó. “ Và bà ta sẽ bán ngôi nhà ở New York , và cư ngụ gần con cái của bà ta ở Rome , và bà ta sẽ có cuộc sống khác với mình … bà ta khôn khéo quá đi mất. Nhưng bà ta sẽ có một đầu bếp tuyệt vời, và có những người phù hợp để chơi bài tây và tiệc tùng… và có một cuộc sống tuổi già bình yên tuyệt vời giữa đàn cháu của mình.”

 

Mrs. Slade broke off this prophetic flight with a recoil of self-disgust. There was no one of whom she had less right to think unkindly than of Grace Ansley. Would she never cure herself of envying her! Perhaps she had begun too long ago.

Bà Slade tách ra khỏi sự suy đoán này bằng việc một cái giật bắn người về phía sau bởi sự kinh tởm chính bản thân mình. Chỉ có Grace Ansley là bà ta có quyền không nghĩ tốt mà thôi. Bà ta sẽ chẳng bao giờ chữa cho mình khỏi sự ganh tỵ với bạn mình! Có lẽ bả ta đã bắt đầu ganh tỵ từ rất lâu rồi.

 

She stood up and leaned against the parapet, filling her troubled eyes with the tranquilizing magic of the hour. But instead of tranquilizing her the sight seemed to increase her exasperation. Her gaze turned toward the Colosseum. Already its golden flank was drowned in purple shadow, and above it the sky curved crystal clear, without light or color. It was the moment when afternoon and evening hang balanced in midheaven.

Bà ta đứng dậy tựa người vào lan can, cố làm yên dịu trở lại đôi mắt ganh tỵ của mình bằng cảnh đẹp lúc đó. Nhưng thay vì làm yên dịu mình thì cái cảnh này dường như làm tăng thêm sự bực bội của bà ta. Cái nhìn đăm đăm của bà ta quay về phía đấu trường Col osseum. Cái sườn đầy nắng vàng của nó đã bị nhấn chìm trong cái bóng chìều tím, và bầu trời phía trên nó uốn cong trong vắt như pha lê, không có chút ánh sáng hay màu sắc gì cả. Đó chính là giây phút mà buổi chiều và buổi tối giao nhau trên bầu trời.

Mrs. Slade turned back and laid her hand on her friend's arm. The gesture was so abrupt that Mrs. Ansley looked up, startled.

Bà Slade quay ngược trở lại và đặt tay lên cánh tay của bạn mình. Cái động tác đó quá đột ngột đến nỗi bà Ansley giật nảy người ngước nhìn lên.

 

"The sun's set. You're not afraid, my dear?"

“Trời lặn rồi. Bộ chị không sợ sao, bạn yêu?”

 

"Afraid—?"

“ Sợ gì cơ - ?”

 

"Of Roman fever or pneumonia! I remember how ill you were that winter. As a girl you had a very delicate throat, hadn't you?"

“ Sợ bệnh sốt rét La Mã hay bệnh sưng phổi đây ! Tôi còn nhớ vào mùa đông đó chị bệnh quá chừng luôn. Khi còn là con gái thì cổ họng của chị yếu lắm, phải không nào?”

 

"Oh, we're all right up here. Down below, in the Forum, it does get deathly cold, all of a sudden... but not here."

“Ồ, hai chúng ta ở ngay tại đây. Xuống phía bên dưới, trong cái Forum, trời lạnh đến chết người, đột nhiên … nhưng không phải ở đây.”

 

"Ah, of course you know because you had to be so careful." Mrs. Slade turned back to the parapet. She thought: "I must make one more effort not to hate her." Aloud she said: "Whenever I look at the Forum from up here, I remember that story about a great-aunt of yours, wasn't she? A dreadfully wicked great-aunt?"

“À, dĩ nhiên là chị biết điều đó bời vì chị đã phải rất cẩn thận mà.” Bà Slade quay người trờ ra phía lan can. Bà ta nghĩ: “ Tôi phải làm một nỗ lực hơn nữa để không ghét bà ta.” Bà ta nói lớn lên: “ Mỗi khi tôi nhìn vào cái Forum từ trên cao như thế này, tôi nhớ đến câu chuyện về bà cố gì của chị, bà ấy phải không? một bà cố gì độc ác đến phát khiếp phải không?”

 

"Oh, yes; Great-aunt Harriet. The one who was supposed to have sent her young sister out to the Forum after sunset to gather a nightblooming flower for her album. All our great-aunts and grandmothers used to have albums of dried flowers."

“Ồ, đúng rồi, bà cố gì Harriet. Chính là người được cho đã sai cô em gái của minh đi ra tới Forum sau khi mặt trời lặn để thu nhặt một bông hoa nở về đêm cho bộ sưu tập của mình. Tất các bà cố gì và bà của chúng ta đã từng có những bộ sưu tập hoa khô mà.”

 

Mrs. Slade nodded. "But she really sent her because they were in love with the same man—"

Bà Slade gật đầu. “ Nhưng bà ta sai cô em đi thực ra là bởi vì cả hai người đều yêu 1 người đàn ông – “

 

"Well, that was the family tradition. They said Aunt Harriet confessed it years afterward. At any rate, the poor little sister caught the fever and died. Mother used to frighten us with the story when we were children."

“Thực vậy, đó là truyền thống gia đình thôi. Người ta nói gì Harriet đã thú nhận điều đó sau nhiều năm. Dẫu sao thì cô em gái tội nghiệp của cố gì cũng bị sốt rét và chết. Mẹ tôi đã từng doạ chúng tôi bằng câu chuyện đó khi chúng tôi còn nhỏ.”

 

"And you frightened me with it, that winter when you and I were here as girls. The winter I was engaged to Delphin."

“ Và chị cũng đã hù doạ tôi bằng câu chuyện đó, mùa đông đó khi mà cả chị vả tôi đã ở đây khi còn là con gái. Cái mùa đông mà tôi đã đính hôn với Delphin đó.”

 

Mrs. Ansley gave a faint laugh. "Oh, did I! Really frightened you? I don't believe you're easily frightened."

Bà Ansley bật cười nho nhỏ. “Ồ, tôi đã doạ sao! Thực sự là đã doạ chị thiệt sao? Tôi không tin là chị dễ dàng bị hù doạ đâu.”

 

"Not often; but I was then. I was easily frightened because I was too happy. I wonder if you know what that means?"

“Không thường xuyên lắm; nhưng lúc đó tôi rất dễ bị doạ mà bởi vì khi đó tôi quá hạnh phúc. Tôi không biết là liệu chị có biết ý của tôi không?”

 

"I—yes... " Mrs. Ansley faltered.

“ Tôi – có chứ… “ bà Ansley nói ngắt quãng.

 

"Well, I suppose that was why the story of your wicked aunt made such an impression on me. And I thought: 'There's no more Roman fever, but the Forum is deathly cold after sunset—especially after a hot day. And the Colosseum's even colder and damper.'"

“ Thực ra, tôi cho rằng đó là lý do tại sao câu chuyện về người dì độc ác của chị đã gây một ảnh hưởng mạnh mẽ với tôi như thế. Và tôi nghĩ : ‘làm gì còn cơn sốt La Mã nữa, nhưng sau khi mặt trời lặn thì Forum là nơi lạnh đến chết người - đặc biệt là sau một ngày nắng nóng. Và Colosseum thậm chí còn lạnh và ẩm thấp hơn nữa.”

 

"The Colosseum—?"

“Đấu trường Col osseum ư - ?”

 

"Yes. It wasn't easy to get in, after the gates were locked for the night. Far from easy. Still, in those days it could be managed; it was managed, often. Lovers met there who couldn't meet elsewhere. You knew that?"

“Đúng vậy. Đâu có dễ vào trong đó sau khi các cánh cổng đã bị khoá lại vào buổi tối. Cực kỳ là khó. Tuy nhiên, lúc bấy giờ thì người ta vẫn có thể xoay xở vào được; thường là vẫn xoay xở được. Những người đang yêu mà không thể gặp nhau ở chỗ khác thì gặp nhau ở đó. Chị biết điều đó chứ?”

 

"I—I daresay. I don't remember."

“Tôi – tôi khẳng định. Tôi không nhớ nữa.”

 

"You don't remember? You don't remember going to visit some ruins or other one evening, just after dark, and catching a bad chill! You were supposed to have gone to see the moonrise. People always said that expedition was what caused your illness."

“ Chị không nhớ ư? Chị không nhớ là chị định đi xem một vài cái phế tích hay cái gì khác vào một buổi tối chỉ sau khi màn đêm xuống, và chị bị cảm rất nặng! Người ra nghĩ là chị đã đi ngắm trăng mọc. Người ta vẫn luôn nói rằng chính việc đi chơi đó làm chị bịnh quá chừng luôn.”

 

There was a moment's silence; then Mrs. Ansley rejoined: "Did they? It was all so long ago."

Yên lặng trong giây lát; sau đó bà Ansley trả lời: “ Vậy họ đã nói thế à? Chuyện đó lâu quá rồi còn gì.”

 

"Yes. And you got well again—so it didn't matter. But I suppose it struck your friends—the reason given for your illness. I mean—because everybody knew you were so prudent on account of your throat, and your mother took such care of you.... You had been out late sightseeing, hadn't you, that night"

“Đúng vậy. Và chị đã nhớ lại nhiều rồi đấy - Chuyện đó cũng đâu có gì nghiêm trọng. Nhưng tôi nghĩ là cái lý do mà chị đưa ra về việc chị bệnh làm cho những người bạn của chị chú ý. Ý tôi là bởi vì mọi người biết rằng chị là người rất cẩn thận về sức khỏe của cổ họng chị, và mẹ chị canh chừng chị kỹ thế kia cơ mà… Thế mà chị lại đi ra ngoài ngắm cảnh tới khuya vào đêm đó, có phải vậy không nào.”

 

"Perhaps I had. The most prudent girls aren't always prudent. What made you think of it now?"

“ Có lẽ là tôi đã ra ngoài khuya. Người con gái cẩn thận nhất cũng có lúc không cẩn thận mà. Giờ đây cái gì khiến chị nhớ đến chuyện đó vậy?”

 

Mrs. Slade seemed to have no answer ready. But after a moment she broke out: "Because I simply can't bear it any longer—"

Bà Slade dường như bị bất ngờ với câu hỏi. Nhưng sau một lúc bà ta nói to lên: “Bởi vì đơn giản là tôi không thể chịu đựng được điều đó thêm một tý nào nữa – “

 

Mrs. Ansley lifted her head quickly. Her eyes were wide and very pale. "Can't bear what?"

Bà Ansley nhanh chóng ngẩng đầu lên. Đôi mắt trợn tròn và trắng nhợt. “ Không thể chịu đựng được điều gì cơ chứ?”

 

"Why—your not knowing that I've always known why you went."

“Tại sao à - bộ chị không biết rằng tôi lúc nào cũng đã biết vì sao chị đã đi ra ngoài.”

 

"Why I went—?"

“ Tại sao tôi đi ra ngoài ư - ?”

 

"Yes. You think I'm bluffing, don't you? Well, you went to meet the man I was engaged to—and I can repeat every word of the letter that took you there."

“Đúng vậy, chị nghĩ là tôi đang hù chị phải không? Thực vậy, chị đã đi gặp vị hôn phu của tôi và tôi có thể lặp lại từ từng của lá thư mà đã dẫn chị đi tới đó.”

 

While Mrs. Slade spoke Mrs. Ansley had risen unsteadily to her feet. Her bag, her knitting and gloves, slid in a panic-stricken heap to the ground. She looked at Mrs. Slade as though she were looking at a ghost.

 

Bà Ansley run rẩy trong khi bà Slade nói. Túi xách, găng tay, đồ đan rơi tuột xuống đất trong khi bà đang hoang mang sợ hãi. Bà nhìn bà Slade như thể đang nhìn một bóng ma.

 

"No, no—don't," she faltered out.

“ Không, không – không có.” Bà ta nói ngắt quãng.

 

"Why not? Listen, if you don't believe me. 'My one darling, things can't go on like this. I must see you alone. Come to the Colosseum immediately after dark tomorrow. There will be somebody to let you in. No one whom you need fear will suspect'—but perhaps you've forgotten what the letter said?"

“ Không có ư? Nếu chị không tin tôi thì nghe nè. ‘Em yêu dấu duy nhất của anh, mọi thứ không thể tiếp diễn như thế này được. Anh phải gặp riêng mình em. Hãy đến Col osseum ngay sau khi trời tối vào ngày mai. Sẽ có người đưa em vào trong. Em không cần phải sợ người khác nghi ngờ’ – nhưng có lẽ chị đã quên mất cái thư đó nói gì rồi?”

 

Mrs. Ansley met the challenge with an unexpected composure. Steadying herself against the chair she looked at her friend, and replied: "No; I know it by heart too."

Bà Ansley đối diện cái thử thách này bằng một sự trấn tĩnh đến bất ngờ. Trong khi dựa người vững chắc vào ghế, bà ta nhìn vào bà bạn của mình và trả lời: “Không; tôi cũng thuộc lòng lá thư đó mà.”

 

"And the signature? 'Only your D.S.' Was that it? I'm right, am I? That was the letter that took you out that evening after dark?"

“ Và chữ ký nữa chứ? ‘D.S chỉ là của em.’ Lá thư đó là thế phải không nào? Tôi nói đúng, đúng không? Đó chính là lá thư mà khiến chị đi ra ngoài vào tối hôm đó sau màn đêm đúng không?”

 

Mrs. Ansley was still looking at her. It seemed to Mrs. Slade that a slow struggle was going on behind the voluntarily controlled mask of her small quiet face. "I shouldn't have thought she had herself so well in hand," Mrs. Slade reflected, almost resentfully. But at this moment Mrs. Ansley spoke. "I don't know how you knew. I burned that letter at once."

Bà Ansley vẫn đang nhìn vào bà ta. Đối với bà Sla de dưởng như có một sự vẫy vùng từ từ đang diễn ra phía sau cái mặt nạ được điểu khiển bằng lý trí của cái khuôn mặt trầm tính nhỏ nhắn đó. “Đáng lý ra tôi không nên nghĩ là chị sẽ xử lý tốt chuyện đó,” bà Sla de suy tư, hầu như là bực bội. Nhưng lần này bà Ansley nói.” Tôi không biết làm sao mà chị lại biết được lá thư đó. Tôi đã đốt chúng ngay khi đọc xong rồi mà.”

 

"Yes; you would, naturally—you're so prudent!" The sneer was open now. "And if you burned the letter you're wondering how on earth I know what was in it. That's it, isn't it?"

“Đúng thế; chị đã đốt nó, hiển nhiên rồi - chị là người rất cẩn thận mà!” Giờ đây bà ta bắt đầu dè bỉu. “Và nếu chị đã đốt chúng vậy thì chị đang tự hỏi làm quái nào mà tôi lại biết trong đó viết những gì. Có đúng vậy không nào?”

 

Mrs. Slade waited, but Mrs. Ansley did not speak.

Bà Slade chờ đợi, nhưng bà Ansley chẳng nói lời nào.

 

"Well, my dear, I know what was in that letter because I wrote it!"

“Thực ra, chị à, tôi biết những gì viết trong thư là bởi vì chính tôi đã viết nó!”

 

"You wrote it?"

“Chị viết nó sao?”

 

"Yes."

“Đúng vậy.”

 

The two women stood for a minute staring at each other in the last golden light. Then Mrs. Ansley dropped back into her chair. "Oh," she murmured, and covered her face with her hands.

Hai người phụ nữ đứng dậy nhìn chằm chằm vào nhau trong giây phút trong ánh nắng vàng cuối cùng. Sau đó bà Ansley ngồi phệt xuống vào trong ghế. “Ôi,” bà ta thì thào, và đưa hai tay lên che lấy khuôn mặt.

 

Mrs. Slade waited nervously for another word or movement. None came, and at length she broke out: "I horrify you."

Bà Slade căng thẳng chờ đợi một lời lẽ hay một cử chỉ nào khác. Nhưng chẳng có gì cả, và cuối cùng bà ta nói lớn :”Tôi kinh sợ chị.”

 

Mrs. Ansley's hands dropped to her knees. The face they uncovered was streaked with tears. "I wasn't thinking of you. I was thinking—it was the only letter I ever had from him!"

Bà Ansley buông hai tay xuống đầu gầu gối. Khuôn mặt lúc này để lộ ra những vệt nước mắt. “ Tôi đã không nghĩ chị là bạn tôi. Tôi đã nghĩ rằng đó chính là lá thư mà tôi đã có từ anh ta!”

 

"And I wrote it. Yes; I wrote it! But I was the girl he was engaged to. Did you happen to remember that?"

“ Và tôi đã viết nó. Đúng vây: tôi đã viết nó đó! Nhưng tôi mới là người con gái mà anh ta đã đính hôn. Chị có ngẫu nhiên nghĩ tới điều đó không?”

 

Mrs. Ansley's head drooped again. "I'm not trying to excuse myself... I remembered... "

Bà Ansley cụp đầu xuống một lần nữa. “Tôi sẽ không cố bào chữa cho mình nữa… Tôi đã nhớ chứ…”

 

"And still you went?"

“Và chị vẫn đi ư?”

 

"Still I went."

“ Tôi vẫn đi.”

 

Mrs. Slade stood looking down on the small bowed figure at her side. The flame of her wrath had already sunk, and she wondered why she had ever thought there would be any satisfaction in inflicting so purposeless a wound on her friend. But she had to justify herself.

Bà slade đứng nhìn xuống cái thân hình nhỏ nhắn cong người lại bên cạnh mình. Ngọn lửa cuồng nộ của bà ta đã chìm xuống, và bà ta tự hỏi tại sao bà ta đã từng nghĩ rằng có bất kỳ sự thoả mãn nào trong việc vô tình gây ra vết thương cho bạn mình. Nhưng bà ta phải chứng minh là mình đúng.

 

"You do understand? I'd found out—and I hated you, hated you. I knew you were in love with Delphin—and I was afraid; afraid of you, of your quiet ways, your sweetness... your... well, I wanted you out of the way, that's all. Just for a few weeks; just till I was sure of him. So in a blind fury I wrote that letter... I don't know why I'm telling you now."

“Chị có hiểu không? Tôi đã phát hiện ra – và tôi đã ghét chị, ghét chị. Tôi đã biết chị yêu anh Delphin – và tôi đã sợ; sợ chị, sợ những cái cách điềm tĩnh của chị, sự ngọt ngào của chị … của chị … thực vậy, tôi muốn chị đừng cản đường tôi, thế thôi. Chỉ trong một vài tuần; chỉ khi tôi đã nắm chắc anh ấy. Vì thế trong một lúc cuồng nộ mù quáng tôi đã viết lá thư đó… Tôi không biết là tại sao giờ đây tôi lại đi nói với chị.”

 

"I suppose," said Mrs. Ansley slowly, "it's because you've always gone on hating me."

“Tôi cho là,” bà Ansley từ từ nói, “đó là bởi vì chị lúc nào chị cũng ghét tôi suốt.”

 

"Perhaps. Or because I wanted to get the whole thing off my mind." She paused. "I'm glad you destroyed the letter. Of course I never thought you'd die."

“Có lẽ thế. Hoặc là bởi vì tôi đã muốn nói hết mọi chuyện này trong đầu ra.” Bà ta ngưng lại. “Tôi mừng là chị đã đốt lá thư đó. Đương nhiên là tôi đã chưa bao giờ nghĩ là chị sẽ chết.”

 

Mrs. Ansley relapsed into silence, and Mrs. Slade, leaning above her, was conscious of a strange sense of isolation, of being cut off from the warm current of human communion. "You think me a monster!"

Bà Ansley yên lặng trở lại, và bà Slade, ngả người phía trên bà ta, nhận thức được một cảm giác lạ lùng của sự cô độc, của việc bị tách ra khỏi cái dòng chảy ấm áp của sự cảm thông con người. “ Chị nghĩ tôi là một con quỷ sao.!”

 

"I don't know... It was the only letter I had, and you say he didn't write it"

“ Tôi không biết nữa … Đó chính là lá thư duy nhất tôi đã có, và giờ chị lại nói rằng không phải chính anh ta đã viết nó.”

 

"Ah, how you care for him still!"

“À, chị vẫn còn lo lắng cho anh ta đến thế kia à!”

 

"I cared for that memory," said Mrs. Ansley.

“ Tôi quan tâm đến cái kỷ niệm đó,” bà Ansley nói.

Mrs. Slade continued to look down on her. She seemed physically reduced by the blow—as if, when she got up, the wind might scatter her like a puff of dust. Mrs. Slade's jealousy suddenly leaped up again at the sight. All these years the woman had been living on that letter. How she must have loved him, to treasure the mere memory of its ashes! The letter of the man her friend was engaged to. Wasn't it she who was the monster?

Bà Slade tiếp tục đứng nhìn xuống bạn mình. Bà ta dường như mềm nhũn người bởi đòn giáng đó – như thể là khi bà ta thức dậy, thì cơn gió đó có thể xé tan bà ta như một đám bụi. Sự ghen tức của bà Sla de đột nhiên nhảy dựng lên một lần nữa vào cái cảnh đẹp này. Người phụ nữ đó đã sống suốt bằng ấy năm chỉ vì cái lá thư ấy. Hẳn là bà ta yêu anh ấy biết chừng nào, để ấp ủ cái kỷ niệm chỉ là đống tro tàn! Cái lá thư của người đàn ông mà bạn mình đã đính hôn. Vây không phải chính bà ta mới là con qủy sao?

 

"You tried your best to get him away from me, didn't you? But you failed; and I kept him. That's all."

“Chị đã cố hết sức để lôi anh ta ra khỏi tôi, có phải vậy không nào? Nhưng chị đã thua; và tôi đã giữ được anh ấy. Chuyện là thế.”

 

"Yes. That's all."

“Đúng vậy, chuyện là thế.”

 

"I wish now I hadn't told you. I'd no idea you'd feel about it as you do; I thought you'd be amused. It all happened so long ago, as you say; and you must do me the justice to remember that I had no reason to think you'd ever taken it seriously. How could I, when you were married to Horace Ansley two months afterward? As soon as you could get out of bed your mother rushed you off to Florence and married you. People were rather surprised—they wondered at its being done so quickly; but I thought I knew. I had an idea you did it out of pique—to be able to say you'd got ahead of Delphin and me. Kids have such silly reasons for doing the most serious things. And your marrying so soon convinced me that you'd never really cared."

“Bây giờ tôi ước là tôi đã không nói cho chị biết. Tôi đã không biết rằng chị sẽ cảm nhận nó như thế; Tôi đã nghĩ là chị sẽ vui. Chu yện đó xảy ra cũng đã quá lâu rồi, như chị nói đó; và chị phải công tâm với tôi mà để nhớ rằng tôi chắng có lý do gì để nghĩ chị đã từng đón nhận lá thư đó một cách nghiêm túc. Tôi có thể nghĩ thế nào khi chị đã cưới Horace Ansley chỉ 2 tháng sau đó? Ngay khi chị có thể ra khỏi giường thì mẹ chị đã vội vã đưa chị rời khỏi Rome đi Florence và làm đám cưới cho chị. Mọi người đã rất ngạc nhiên - họ thắc mắc là lễ cưới được làm quá chóng vánh; nhưng tôi nghĩ là tôi biết. Tôi đã có một ý nghĩ là chị lảm đám cưới vì chị tức tôi – để có thể nói rằng chị đã làm đám cưới còn trước cả Del phi n và tôi. Mấy đứa trẻ có những lý do hết sức là ngớ ngẩn để làm những việc cực kỳ quan trọng. Và cái đám cưới chóng vánh của chị đã thuyết phục tôi rằng chị đã chẳng bao giờ quan tâm đến lá thư đó.”

 

"Yes. I suppose it would," Mrs. Ansley assented.

“Đúng thế. Tôi cho là thế,” Bà Ansley đồng ý.

 

The clear heaven overhead was emptied of all its gold. Dusk spread over it, abruptly darkening the Seven Hills. Here and there lights began to twinkle through the foliage at their feet. Steps were coming and going on the deserted terrace—waiters looking out of the doorway at the head of the stairs, then reappearing with trays and napkins and flasks of wine. Tables were moved, chairs straightened. A feeble string of electric lights flickered out. A stout lady in a dustcoat suddenly appeared, asking in broken Italian if anyone had seen the elastic band which held together her tattered Baedeker. She poked with her stick under the table at which she had lunched, the waiters assisting.

Bầu trời trong sáng trên đầu họ không còn nắng vàng. Hoàng hôn trải dài trên bầu trời, đột nhiên bóng tối bao trùm cả thành phố. Rải rác những ánh đèn bắt đầu lấp lánh xuyên qua những đám lá dưới chân họ. Những bước chân đến và đi trên cái sân thượng trống vắng – những người phục vụ đang nhìn ra bên ngoài cánh cửa ở đầu những bậc thang, sau đó lại xuất hiện cùng với những cái khay, những khăn ăn và những chai rượu dẹp. Họ dịch chuyển những cái bàn, những cái ghế cho ngay thẳng. Một chùm ánh điện yếu ớt chiếu ra lập loè. Một quý bà mập mạp trong cái áo che bụi đột nhiên xuất hiện, hỏi bằng tiếng Ý giọng nước ngoài rằng có ai thấy cái dây thung cột để giữ cái cuốn sách du lịch bị xé rách của bả ta hay không. Bà ta lấy gậy chọc chọc xuống dưới cái bàn mà bà ta đã ngồi ăn trưa, những người phục vụ cũng giúp bà ta tìm kiếm.

 

The corner where Mrs. Slade and Mrs. Ansley sat was still shadowy and deserted. For a long time neither of them spoke. At length Mrs. Slade began again: "I suppose I did it as a sort of joke—"

Cái góc mà bà Sla de và bà Ansley ngồi vẫn còn tối và vắng người. Một lúc lâu mà cả hai chẳng nới với nhau câu nào. Cuối cùng bà Sla de bắt đầu nói: “ Tôi nghĩ là tôi viết lá thư đó như là một trò đùa thôi –“

 

"A joke?"

“ Một trò đùa ư?”

 

"Well, girls are ferocious sometimes, you know. Girls in love especially. And I remember laughing to myself all that evening at the idea that you were waiting around there in the dark, dodging out of sight, listening for every sound, trying to get in—of course I was upset when I heard you were so ill afterward."

“Đúng vậy, chị biết đấy thỉnh thoảng tụi con gái cũng dữ tợn lắm. Đặc biệt là mấy đứa con gái đang yêu. Và tôi nhớ là tôi đã tự cười suốt cả tối hôm đó khi nghĩ rằng chị đang đợi quanh quẩn đâu đó trong bóng tối, lẩn tránh để khỏi bị phát hiện, lắng nghe từng âm thanh, cố để vào trong – dĩ nhiên là tôi đã cảm thấy lo lắng khi tôi nghe tin chị ốm nặng sau đó.”

 

Mrs. Ansley had not moved for a long time. But now she turned slowly toward her companion. "But I didn't wait. He'd arranged everything. He was there. We were let in at once," she said.

Bà Ansley không động đậy trong một lúc lâu. Nhưng giờ đây bà ta từ từ quay lại phía bạn mình. “ Nhưng tôi không phải đợi. Anh ấy đã sắp xếp mọi thứ. Anh ấy đã ở đó. Lần đó chúng tôi đã vào trong.” Bà ta nói.

 

Mrs. Slade sprang up from her leaning position. "Delphin there! They let you in! Ah, now you're lying!" she burst out with violence.

Bà Slade giật bắn người lên từ chỗ mà bà ta đứng tựa người. “ Del phi n ở đó ư! Họ cho hai người vào ư! À, giờ chắc chị đang nói dối!” bà ta nói lớn lên với sự giận dữ.

 

Mrs. Ansley's voice grew clearer, and full of surprise. "But of course he was there. Naturally he came—"

Giọng của bà Ansley trở nên rõ ràng hơn, và đầy ắp sự ngạc nhiên.” Nhưng dĩ nhiên là anh ấy đã ở đó mà. Đương nhiên là anh ấy đã đến – “

 

"Came? How did he know he'd find you there? You must be raving!"

“Đã đến ư? Làm sao anh ấy biết là sẽ tìm thấy chị ở đó? hẳn là chị đang nói bốc nói phét!”

 

Mrs. Ansley hesitated, as though reflecting. "But I answered the letter. I told him I'd be there. So he came."

Bà Ansley lưỡng lự như thể đang suy tư. “ Nhưng tôi đã trả lời lá thư đó. Tôi nói với anh ấy rằng tôi sẽ ở đó. Vì thế mà anh ấy đã đến.”

 

Mrs. Slade flung her hands up to her face. "Oh, God—you answered! I never thought of your answering.... "

Bà Slade vung tay che mặt lại. “Ôi chúa ơi - chị đã trả lời thư! Tôi đã chưa bao giờ nghĩ tới việc chị sẽ trả lời thư …”

 

"It's odd you never thought of it, if you wrote the letter."

“Thật lạ là chị đã không bao giờ nghĩ tới điều đó nếu chị là người viết thư.”

 

"Yes. I was blind with rage."

“Vâng. Tôi đã bị cơn giận làm cho mù quáng.”

 

Mrs. Ansley rose, and drew her fur scarf about her. "It is cold here. We'd better go.... I'm sorry for you," she said, as she clasped the fur about her throat.

Bà Ansley đứng dậy và kéo cái khăng choàng bằng lông thú về phía mình. “Ở đây lạnh quá. Tốt hơn hết chúng ta nên đi … Tôi thương hại cho chị,” bà ta nói khi bà ta quấn quanh cái khăn vào cổ bà ta.

 

The unexpected words sent a pang through Mrs. Slade. "Yes; we'd better go." She gathered up her bag and cloak. "I don't know why you should be sorry for me," she muttered.

Những lời lẽ bất ngờ đó làm cho bà Sla de đau nhói. “Ừ, chúng ta nên đi.” Bà ta thu nhặt ví xách và áo khoác của mình. “ Tôi không biết là tại sao chị lại thương hại cho tôi,” bà ta nói khẽ.

 

Mrs. Ansley stood looking away from her toward the dusky mass of the Colosseum. "Well—because I didn't have to wait that night."

Bà Ansley đứng nhìn xa xăm hướng về phía đám bụi khổng lồ của đấu trường Colosseum. “À là bởi vì vào đêm hôm đó tôi đâu có phải đợi.”

 

Mrs. Slade gave an unquiet laugh. "Yes, I was beaten there. But I oughtn't to begrudge it to you, I suppose. At the end of all these years. After all, I had everything; I had him for twenty-five years. And you had nothing but that one letter that he didn't write."

Bà Slade bật cười lo lắng. “Ừ, tôi đã bị đánh bại lúc đó. Nhưng tôi cho rằng tôi chẳng nên ghen tức điều đó với chị. Cuối cùng sau bằng đó năm. Dẫu sao tôi cũng đã có mọi thứ; Tôi đã có anh ấy trong 25 năm. Còn chị chả có gì ngoại trừ một lá thư mà không phải do anh ấy viết.”

 

Mrs. Ansley was again silent. At length she took a step toward the door of the terrace, and turned back, facing her companion.

Bà Ansley yên lặng một lần nữa. Cuối cùng bà ta bước một bước về phía cánh cửa của sân thượng và quay ngược trở lại đối mặt với người bạn của mình.

 

"I had Barbara," she said, and began to move ahead of Mrs. Slade toward the stairway.

“Tôi có Barbara,” bà ta nói và bắt đầu di chuyển lên trước bà Slade hướng về phía cầu thang.