Cổng Tam quan ở Thành Rạch Giá

Ngay khi đến Thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang bạn sẽ thấy ngay Cổng Tam Quan uy nghi

Đây là 01 cổng xây bằng gạch, mái ngói, gần đây được lắp hệ thống đèn chiếu sáng vào ban đêm trông rất uy nghi, tráng lệ, Cổng Tam quan giờ nằm hoàn toàn trong nội ô TP Rạch Giá. Dòng chữ khắc trên thân cổng chính là 02 câu thơ của nhà thơ yêu nước Huỳnh Mẫn Đạt ngợi ca anh hùng Nguyễn Trung Trực: Hỏa hồng Nhựt Tảo oanh thiên địa; Kiếm bạt Kiên Giang khấp quỷ thần!

Được xây dựng vào năm 1955 ?

Cổng Tam quan được xây dựng chính thức năm 1955, thời chế độ cũ với lý do là tạo điểm son cho xứ Rạch Giá và là cổng thành khi vào trung tâm Phố thị. Lúc ấy, vùng Rạch Giá là tỉnh và Trung tâm chợ Rạch Giá bây giờ là cơ quan đầu não. Khi đó chưa có thị xã Rạch Giá mãi đến 1970 mới được thành lập, tất nhiên Rạch Giá thuộc Quận Châu Thành nên cổng chào đề rõ dòng chữ Châu Thành - Rạch Giá. Cổng chào nằm tại trung tâm thành phố nhưng quay về lịch sử hơn 50 năm về trước thì Cổng Tam quan là ranh giới không chính thức giữa nội và ngoại ô. Từ đây về An Hòa rất hẻo lánh, thậm chí năm 1978, 1987 khi lũ về thì người dân muốn đi từ Rạch Giá ra Rạch Sỏi phải dùng đến ghe xuồng. Đã là người Rạch Giá - Kiên Giang, thấy cổng Tam quan coi như là về đến nhà mình ! (Một vài thông tin trích lọc từ Địa chí Kiên Giang, NXB TT, 2001)

Cong tam quan duoc xay dung chinh thuc nam 1955, thoi VN cong hoa voi ly do la tao diem son cho xu Rach Gia va la cong thanh khi vao trung tam pho thi. Luc ay, vung Rach Gia la tinh va Trung tam cho Rach Gia bay gio la co quan dau nao. Khi do chua co thi xa Rach Gia mai den 1970 moi duoc thanh lap, tat nhien Rach Gia thuoc Quan Chau Thanh nen cong chao de ro dong chu Chau Thanh - Rach Gia.

Giong nhu anhcanem noi la cong chao nam tai trung tam thanh pho nhung quay ve lich su hon 50 nam ve truoc thi cong tam quan la ranh gioi khong chinh thuc giua noi va ngoai o. Tu day ve An Hoa rat heo lanh, tham chi nam 1978,1987 khi lu ve thi nguoi dan muon di tu Rach Gia ra Rach Soi phai dung den ghe xuong.

Da la nguoi RG - KG, thay cong tam quan coi nhu la ve den nha minh!

Mot vai thong tin trich loc tu Dia Chi Kien Giang, NXBTT, 2001

P/s: Ngày nay, hình tượng cái cổng làng độc đáo này vẫn sừng sững uy nghi trong lòng thành phố Rạch Giá, đến Kiên Giang du khách có thể bắt gặp các phiên bản thu nhỏ của cổng tam quan ở Trung tâm thương mại Rạch Giá, ở trường THPT chuyên Huỳnh Mẫn Đạt...

Rạch Giá là địa danh hỗn hợp Khmer Việt. Rạch bắt nguồn từ tiếng Khmer prêk (dòng sông nhỏ); giá là tên cây. Rạch Giá là “rạch chảy qua vùng có nhiều cây giá . Trong đó, “giá” là loại cây bụi nhỏ, có nhiều mủ trắng độc, ăn da. “Rạch” là dòng nước tự nhiên, nhỏ hơn sông.